هدفگذاری با جیم کوییک | هدفگذاری به زبان ساده
·
1404/1/3 21:20
· خواندن 8 دقیقه
یاد بگیرید چطور هدف تعیین کنید، چطور هدفتون رو روشن کنید و در نهایت چطور به اهدافتون برسید.
"هدفگذاری، نقطه‌ی شروع هر موفقیت است."
— ویلیام کلمنت استون
هدفگذاری بی‌حد و مرز: رازهای جیم کوییک برای تغییر زندگی
"تا حالا شده صبح بیدار شی و با خودت بگی: 'دارم برای چی زندگی میکنم؟' یا یه هدف بزرگ تو ذهنت داشته باشی، ولی نفهمی از کجا شروع کنی؟" همه‌مون یه جایی تو زندگی گم شدیم—مثل یه مسافر بدون نقشه که نمی‌دونه کجا باید بره. جیم کوییک، مربی ذهن و نویسنده کتاب پرفروش "بی‌حد و مرز"، تو این کتاب که درباره "هدف" (Purpose) حرف می‌زنه، یه راه ساده ولی عمیق پیش پات می‌ذاره: هدفگذاری. اما نه هر هدف‌گذاری‌ای—یه روش قدرتمند که "چرایی" زندگیت رو روشن می‌کنه و تو رو از درجا زدن به سمت یه زندگی پرمعنا می‌بره. تو این مقاله قراره با رازهای جیم کوییک یاد بگیری چطور هدف واقعی‌ات رو پیدا کنی و چطور با اصول هدفگذاری بهش برسی.
هدفگذاری چیست؟ یه تعریف ساده
هدفگذاری یعنی انتخاب یه مقصد برای زندگیت و کشیدن یه مسیر برای رسیدن بهش. به زبون ساده، مثل اینه که به جای پرسه زدن تو خیابونا، تصمیم بگیری کجا میخوای بری و چطور برسی. جیم کوییک می‌گه: "هدف، قطب‌نمای درونیت برای یه زندگی بی‌حد و مرزه." مثلاً به جای اینکه بگی "میخوام حالم بهتر باشه"، می‌گی "تا آخر ماه میخوام روزی ۱۰ دقیقه پیاده‌روی کنم"—این یعنی تعیین هدف مشخص.
چرا هدفگذاری مهم است؟
کوییک تو فصل "هدف" تأکید می‌کنه که بدون هدف، انگار تو یه قایق بدون پارو هستی—موج‌ها هر جا بخوان می‌برنت. یه تحقیق تو ژورنال روان‌شناسی کاربردی نشون داده آدمایی که هدف دارن، ۴۵٪ بیشتر احتمال داره به موفقیت برسن و ۳۰٪ حس رضایتشون از زندگی بالاتره. چرا؟ چون هدفگذاری بهت جهت میده، انگیزه‌ات رو زنده نگه می‌داره، و نمی‌ذاره وقتت رو با کارای بی‌ربط هدر بدی. هدف داشتن باعث میشه زندگیت معنا داشته باشه، بدونی کجایی و مقصدت کجاست. اهمیت هدف داشتن در زندگی به حدی زیاده که حتی میتونه جلوی خیلی از مشکلات روحی مثه افسردگی رو بگیره.
با "چرا" شروع کنید: چرایی‌ات رو پیدا کن
هدفگذاری بدون "چرایی" مثل رانندگی با یه ماشین بدون بنزینه—نمی‌ره جلو. قبل از اینکه از خودت بپرسی "چی میخوام"، بپرس "چرا اینو میخوام؟" اینطوری به یک لایه عمیق تر میشی، میتونی واسه هدفت معنا پیدا کنی. مثلا اگه هدفت اینکه "کسب و کار شخصی خودت رو داشته باشی"، میتونی از خودت بپرسی "چرا این هدف رو میخوام"، جواب میتونه چیزایی مختلفی باشه، مثه اینکه چون "میخوام آزاد باشم، میخوام خانوادم توی رفاه باشن و..." اینطوری نه تنها هدفت واست پر معنا میشه، چرایی هدفت باعث میشه کم نیاری و یا هروقت کم آوردی با فکر کردن بهش، ادامه بدی. پس یه کاغذ بردار و بنویس: "اگه به این هدف برسم، زندگی‌م چه فرقی می‌کنه؟" جوابش همون چراغ راهته.
در باب هدف و علاقه: چی تو رو روشن می‌کنه؟
هدف واقعی‌ات جایی بین علاقه‌ات و چیزی که به دنیا می‌دی پنهونه. از خودت بپرس: "چی منو به وجد میاره؟ چی حالمو خوب می‌کنه؟" شاید عاشق آشپزی باشی یا دلت بخواد به بقیه کمک کنی—اینا سرنخن. مثلاً اگه عاشق خوندن باشی، هدفت میتونه "هر ماه یه کتاب بخونم تا ذهنم رو رشد بدم" باشه. علاقه‌ات رو پیدا کن، چون هدف بدون عشق فقط یه کار خسته‌کننده‌ست.
به نظرتان چه کسی هستید؟ خودت رو بشناس
کوییک می‌گه برای پیدا کردن هدف، باید خودت رو بشناسی—هویتت چیه؟ یه تمرین ساده داره: ۵ دقیقه بشین و بنویس "من کی‌ام؟" جوابات میتونه "یه مادر مهربونم"، "یه یادگیرنده‌ام"، یا "کسی‌ام که عاشق کمک به بقیه‌ست" باشه. این جوابا بهت نشون میده چه هدفایی بهت می‌خوره. مثلاً اگه خودت رو "یادگیرنده" می‌بینی، هدفت میتونه یادگیری یه زبان جدید باشه—اینجوری هدفات با "کی بودنت" جور درمیاد.
سلسله مراتبی از ارزش‌ها: اولویتات چیه؟
هدفات باید به ارزش‌هات وصل باشن—چی برات مهمه؟ یه لیست بنویس: "خانواده"، "سلامتی"، "آزادی"، "رشد". بعد اونا رو از مهم به کم اهمیت ردیف کن. مثلاً اگه "سلامتی" بالاتره، هدفت میتونه "ورزش منظم" باشه، نه "شب تا صبح کار کردن"، یا برعکس اگه رفاهت برات مهمتر از سلامتی باشه، ممکنه از تایم باشگاه یا تایم خوابت بزنی و به کارات برسی (البته همچین چیزی توصیه نمیشه، همیشه سلامتی باید تو اولویت باشه". ارزش‌هات مثل یه فیلترن—هدفایی که بهشون نمی‌خوره رو خط بزن.
یافتن دلایل‌تان: هدف واقعی‌ات چیه؟
جیم کوییک یه سوال طلایی داره: "اگه پول و زمان مهم نبود، چیکار می‌کردی؟" این سوال دلایل عمیق‌ات رو بیرون می‌کشه. مثلاً شاید بگی "سفر می‌کردم" یا "یه خیریه راه می‌نداختم". حالا اینو به زندگی الانیت بیار: "تا آخر سال، ماهی یه سفر کوتاه می‌رم" یا "هر هفته به یه نفر کمک میکنم." دلایلت رو پیدا کن—اونا هدفات رو زنده می‌کنن.
آیا هدف درستی داری؟ خودت رو تست کن
بیا یه لحظه خودت رو چک کن:
هدفات مشخصن یا گنگ؟ اگه هدفت مبهمه و نمیتونی واسش برنامه ریزی کنی، بدون یه جای کار میلنگه ("ورزش میکنم" یا "هفته‌ای ۳ بار می‌رم باشگاه"؟)
به ارزش‌ها و علاقه‌ات می‌خوره یا فقط برای بقیه‌ست؟ وقتی بهش فکر میکنی، وقتی خودتو توی جایگاهی تصور میکنی که بهش دست پیدا کردی، چه حسی پیدا میکنی؟ حس میکنم ارزشمنده یا حس پوچی بهت دست میده؟
وقتی بهش فکر میکنی، انگیزه می‌گیری یا می‌ترسی؟ هدف درست اونیه که بهت انگیزه بده، سرپا نگهت داره نه باعث باشه عقب نشینی کنی.
اگه هدفات مبهمن یا حس خوبی بهت نمی‌دن، وقتشه اونارو اصلاح کنی. حتی شاید نیازه که از هدفای جدیدی واسه خودت بزاری.
چگونه اهداف خود را تعیین کنیم؟ اصول هدفگذاری با جیم کوییک
حالا که "چرایی" و هدف واقعی‌ات رو پیدا کردی، بیایم سراغ اینکه چگونه هدفگذاری کنیم و به اهداف خود برسیم.
1. ذهنیتت رو آماده کن
اولین گام به باورات مربوط میشه، اینکه باور داری به هدفات میرسی یا نه، اینکه لایق رسیدن بهشون هستی یا نه و... وقتی باورهای مثبتی درباره خودت و اهدافت داشته باشی میتونی با اعتماد به نفس کامل توی مسیرت بمونی و بهشون دست پیدا کنی. وقتی هدفی تعیین کردی، نگو بهش نمیرسم، بگو "چطور میتونم بهش برسم؟" مطمئن باش جواب این سوال رو بالاخره پیدا میکنی. مثلا اگه میخوای کتاب بنویسی، از خودت بپرس چطور میتونی اینکار رو کنی. جواب میتونه یه چیزی تو مایه‌های این باشه که "هر روز دو صفحه مینویسم تا بتونم". ذهنیتی عامل و سازنده داشته باشی نه منفعل.
2. هدفگذاری به روش اسمارت (SMART): اهدافت رو با روش اسمارت مشخص کن
مشخص (Specific): هدفتان باید واضح تعریف شده باشه؛ نگویید دوست دارم ثروتمند شوم، بگویید میخوام به درآمد ماهیانه x برسم!
قابل اندازه‌گیری (Measurable): اگه نتونید هدف خودتون رو اندازه‌گیری کنید، قادر به مدیریت آن نیز نخواهید بود. خوش اندام شدن قابل اندازه‌گیری نیست، اما اینکه هر روز ده کیلومتر پیاده‌روی کنید، قابل اندازه‌گیری هست.
قابل دست‌یابی (Achievable): بدون اینکه آدرس بپرسید نمیتوانید به شهری جدید بروید. مراحل عملیاتی را برای رسیدن به هدف مشخص کنید.
واقع‌بینانه بودن (Realistic): اگه هنوز در زیرزمین خونه‌ی پدر و مادرتون زندگی میکنید، میلیونر شدن کار مشکلی خواهد بود. اهداف شما باید شما را به چالش بکشاند، اما نه آنقدر که خسته شوید و رهایش کنید.
زمان‌دار (Time-bound): تعیین کردن زمان مشخص برای تکمیل هدف، شما را برای رسیدن به هدف آماده‌تر میکند. مثلا "تا آخر ما دو تا کتاب میخونم".
ولی یکسری نکات دیگه هست که نباید ازشون غافل شی:
هدفات باید سالم باشند: چطور میتوانید مطمئن شوید اهدافتان پشتیبان رفاه شما هستند؟ اهداف شما باید به سلامت ذهنی، فیزیکی و احساسی شما کمک کند.
پایدار باشند: اهدافتان باید شما رو توی دوران سخت زندگی و زمانی که دوست دارید تسلیم شوید، ترغیب کنند.
جذاب باشند: همیشه لازم نیست خودتون رو وادار کنید که به سمت اهدافتون برید، اهدافتون باید اونقدر جذاب و سرگرم کننده باشن که شما رو به سمت خودشون بکشند.
مرتبط باشن: هیچ وقت هدفی رو بدون دلیل واسه خودتون مشخص نکنید. در حالت ایده‌آل، اهدافتون باید با چالشی که پیش رو دارید، ینی معنا و ارزش زندگیتون همخونی داشته باشه.
واسه خودتون باشه: فقط به خاطر اینکه همسایتون کاری رو انجام داده یا والدین‌تون انتظاری از شما دارن، برای خود هدف نزارید، هدفات باید چیزی باشه که خودتون میخواهید. اگه هدفتون برای خودتون نباشه، بیشتر احتمال داره که اون رو به تعویق بندازید و خودتون رو به تباهی بکشونید.
3. تاثیر قوه تخیل در رسیدن به هدف
هدفات رو تجسم کن—هر روز ۲ دقیقه چشمت رو ببند و خودت رو ببین که به هدفت رسیدی. مثلاً خودت رو تصور کن که داری مدرک زبانت رو می‌گیری—این تصویر انگیزه‌ات رو شعله‌ور می‌کنه. ولی این کار مثه شمشیر دو لبه میمونه، زیاد تصور کردن باعث میشه مغزت فکر کنه همین الان هم به هدفت رسیدی و دیگه انگیزه‌ای برات نمیزاره.
4. به عادت تبدیلش کن
هدف بدون عمل، خیاله. هدفات رو به قدم‌های کوچیک بشکن—مثلاً اگه میخوای ورزش کنی، هر روز ۵ دقیقه شروع کن. عادت‌ها بهت یاد میده چطور این کار رو سیستمی کنی.
5. نظم بساز
انگیزه میاد و می‌ره، ولی دیسیپلین میمونه—انگیزه و دیسیپلین رو بخون تا ببینی چطور پای هدفات وایستی.
6. جلوی موانع رو بگیر
اهمال‌کاری و ترس هدفات رو خراب می‌کنه—اهمال‌کاری راهکارایی داره که همین امروز شروع کنی.
هدفگذاری تو زندگی: یه مثال
فرض کن علی می‌خواد سالم‌تر باشه، ولی نمی‌دونه از کجا شروع کنه. با روش کوییک، "چرایی"ش رو پیدا می‌کنه: "میخوام برای بچه‌هام قوی بمونم." ارزشش "سلامتیه" و علاقه‌ش "پیاده‌رویه". هدف SMART می‌ذاره: "تا ۳ ماه دیگه، هفته‌ای ۳ بار ۲۰ دقیقه پیاده‌روی می‌رم." هر روز "چرایی"ش رو می‌خونه و شروع می‌کنه. ۳ ماه بعد، ۴ کیلو کم کرده و حس بهتری داره. رازش؟ هدفگذاری بی‌حد و مرز.
جمع‌بندی: هدف، زندگیت رو روشن می‌کنه
هدفگذاری چیه؟ یه راه ساده برای پیدا کردن جهت و ساختن یه زندگی پرمعنا. با رازهای جیم کوییک—از "چرا" شروع کردن تا SMART کردن هدفات—میتونی اهدافی بسازی که زندگیت رو عوض کنن. این مقاله فقط یه شروعه— مدیریت زمان بهت کمک می‌کنه وقتش رو پیدا کنی، اعتماد به نفس جرأت عمل کردن میده، و عزت نفس بهت یاد میده خودت رو لایق ببینی. همین امروز یه کاغذ بردار، یه هدف بنویس، و شروع کن—زندگی بی‌حد و مرزی منتظرته.
